Theo nghiên cứu của viện nghiên cứu quốc gia về lạm dụng chất (NIDA), số người trong độ tuổi 18-64 ở Hoa Kỳ tử vong do sử dụng methamphetamine (ma túy đá) quá liều tăng gần gấp ba lần từ năm 2015 đến 2019. Mặc dù số người sử dụng methamphetamine trong khoảng thời gian này không tăng mạnh, phân tích dữ liệu cho thấy rằng nhóm dân số mắc rối loạn sử dụng methamphetamine đã trở nên đa dạng hơn. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí JAMA về sức khỏe tâm thần chỉ ra rằng sự gia tăng về các kiểu mẫu sử dụng methamphetamine có tương quan tích cực đến tần suất của việc sử dụng methamphetamine và hành vi sử dụng các loại chất kích thích khác cùng lúc, và điều này có thể góp phần gia tăng số ca tử vong do sử dụng quá liều.
“Chúng ta đang ở trong cuộc khủng hoảng xã hội đến từ việc sử dụng chất kích thích quá liều ở Hoa Kỳ, và thảm họa sắp tới này có thể vượt xa cuộc khủng hoảng do thuốc phiện đã gây ra”, phát biểu bởi giám đốc của viện nghiên cứu quốc gia về lạm dụng chất (NIDA), bác sĩ Nora D. Volkow, một trong những các tác giả của nghiên cứu trên.
Theo dữ liệu của trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, vào năm 2020, có hơn 93.000 người Mỹ tử vong do sử dụng chất quá liều, đánh dấu một kỉ lục đáng báo động về số ca tử vong do quá liều trong một năm. Sự gia tăng về số ca tử vong này phần lớn đến từ việc sử dụng opioid tổng hợp quá liều, chủ yếu là fentanyl. Những ca tử vong do sử dụng quá liều các chất kích thích , đặc biệt là methamphetamine, cũng đã tăng mạnh trong những năm gần đây, và nhiều ca tử vong trong số này có liên quan đến hành vi sử dụng kết hợp giữa methamphetamine và opioid. Tuy nhiên, vậy bằng cách nào mà những kiểu mẫu và xu hướng sử dụng methamphetamine có thể góp phần gia tăng nguy cơ tử vong do sử dụng quá liều?
Để tìm hiểu sâu hơn về vấn đề này, các nhà nghiên cứu đã phân tích các dữ liệu liên quan đến những ca tử vong do sử dụng các chất kích thích quá liều ngoại trừ cocaine được thu thập từ hệ thống thống kê của quốc gia từ năm 2015 đến 2019. Họ đồng thời cũng đánh giá các xu hướng sử dụng methamphetamine của người lớn Hoa Kỳ từ 18 đến 64 tuổi vì đây là nhóm tuổi có nguy cơ sử dụng chất kích thích và tử vong do sử dụng quá liều cao nhất dựa trên số liệu từ cuộc khảo sát quốc gia về sức khỏe và những hành vi sử dụng chất kích thích (NSDUH).
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng từ năm 2015 đến 2019, số ca tử vong do dùng quá liều liên quan đến các loại thuốc kích thích ngoài cocaine (phần lớn là methamphetamine) đã tăng từ 5.526 ca lên thành 15.489 ca, tăng khoảng 180%. Tuy nhiên, số người đã sử dụng methamphetamine chỉ tăng 43% trong cùng khoảng thời gian này.
Ngoài ra, dữ liệu cho thấy rằng số người sử dụng methamphetamine thường xuyên (sử dụng trên 100 ngày mỗi năm) đã tăng 66% từ năm 2015 đến 2019 và số người kết hợp sử dụng methamphetamine và cocaine cũng tăng 60% trong cùng giai đoạn này. Những nhà nghiên cứu chỉ ra rằng kể từ năm 2017, số người sử dụng methamphetamine trong năm vừa rồi xuất hiện các xu hướng sử dụng methamphetamine có nguy cơ cao hơn (tức là họ đã được chẩn đoán rối loạn sử dụng methamphetamine và/hoặc tiêm chích methamphetamine) so với các xu hướng sử dụng methamphetamine có nguy cơ thấp hơn (tức là họ không có đủ các tiêu chí để được chẩn đoán rối loạn sử dụng methamphetamine và/hoặc chưa từng tiêm chích methamphetamine). Điều này cho thấy rằng các xu hướng sử dụng methamphetamine rủi ro hơn có thể đã góp phần làm tăng số lượng ca tử vong do sử dụng methamphetamine quá liều trong khoảng thời gian này.
Các nhà nghiên cứu cũng ghi nhận sự thay đổi trong nhóm dân số sử dụng methamphetamine từ năm 2015 đến 2019. Dữ liệu cho thấy tỷ lệ rối loạn sử dụng methamphetamine mà không cần tiêm chích tăng gấp bốn lần ở nhóm thanh niên ở độ tuổi từ 18 đến 23, tăng đáng kể so với các nhóm tuổi lớn hơn. Đây là mối quan tâm đặc biệt, vì độ tuổi này là giai đoạn quan trọng trong sự phát triển liên tục của não bộ về độ trưởng thành của nhận thức xã hội và học tập. Rối loạn sử dụng methamphetamine trong giai đoạn não bộ dễ bị tổn thương này có thể để lại những hậu quả lâu dài.
Không những thế, hành vi sử dụng methamphetamine cũng có liên quan đến việc lây nhiễm HIV, vì các bệnh truyền nhiễm có thể lây lan khi người dùng sử dụng chung dụng cụ tiêm chích hay thông qua những hoạt động tình dục không an toàn mà thường liên quan đến việc sử dụng methamphetamine. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng tỷ lệ sử dụng methamphetamine cao ở nhóm đồng tính nam (MSM) và đây là nhóm người phải đối mặt với tỷ lệ bị lây nhiễm HIV cao hơn. Tỉ lệ bị rối loạn sử dụng methamphetamine mà không cần tiêm chích cũng tăng hơn gấp ba lần ở nhóm dị tính nữ và nhóm đồng tính nữ hoặc nhóm song tính nữ, và tăng hơn gấp đôi ở nhóm dị tính nữ – điều này cho thấy sự đa dạng về hành vi, mức độ, và tỉ lệ rối loạn sử dụng methamphetamine ở các nhóm giới tính khác nhau.
TS Emily Einstein, trưởng Chi nhánh Chính sách Khoa học của NIDA và là đồng tác giả của nghiên cứu cho rằng: “Điều khiến những dữ liệu này thậm chí còn trở nên tồi tệ và đáng lo hơn nữa là hiện tại, không có loại thuốc nào được phê duyệt để điều trị chứng rối loạn sử dụng methamphetamine. Bà cũng chia sẻ thêm: “NIDA đang nỗ lực phát triển các phương pháp điều trị mới, bao gồm các loại thuốc an toàn và hiệu quả để làm chậm khẩn cấp sự gia tăng về hành vi sử dụng methamphetamine nói chung, hành vi sử dụng methamphetamine quá liều nói riêng, và các trường hợp tử vong liên quan đến chất kích thích.”
Bài viết liên quan: